14 اعجاز علمی قرآن در تفسیر نمونه
در زیر 14 اعجاز علمی قرآن در تفسیر نمونه تقدیم می گردد.
چکيده
در آيات متعددي از قرآن كريم به مباحث علمي اشاره شده است. از آنجا كه برخي از اين اشارات علمي در زمان نزول قرآن كشف نشده بود و بشر قرن ها بعد به بخشي از آنها پي برد، طرح اين مطالب علمي در قرآن، اخبار غيبي و اعجاز علمي اين كتاب آسماني محسوب مي شود. در تفسير نمونه ذيل آيات علمي قرآن، اكتشافات و علوم روز مورد توجه بوده و اعجازهاي علمي آن ها مشخص گرديده است.
14 اعجاز علمی قرآن در تفسیر نمونه
در زیر 14 اعجاز علمی قرآن در تفسیر نمونه تقدیم می گردد.
چکيده
در آيات متعددي از قرآن كريم به مباحث علمي اشاره شده است. از آنجا كه برخي از اين اشارات علمي در زمان نزول قرآن كشف نشده بود و بشر قرن ها بعد به بخشي از آنها پي برد، طرح اين مطالب علمي در قرآن، اخبار غيبي و اعجاز علمي اين كتاب آسماني محسوب مي شود. در تفسير نمونه ذيل آيات علمي قرآن، اكتشافات و علوم روز مورد توجه بوده و اعجازهاي علمي آن ها مشخص گرديده است.
در اين مقاله آياتي كه در تفسير نمونه سخن از اعجاز علمي آنها به ميان آمده است، گردآوري و در پاره اي از موارد تحليل شده است. اين موارد 14 موضوع است که عبارتند از:
تزيين آسمان با ستارگان؛ جايگاه و مسير مشخص ستارگان؛ حركت دوراني و جرياني خورشيد؛ حرکت زمين؛ قانون جاذبه؛ آماده شدن زمين براي زراعت به وسيله باران؛ زوجيت در گياهان؛ رستاخيز انرژي ها؛ تشكيل تمام اجسام از اتم؛ زندگي اجتماعي زنبور عسل؛ آفرينش انسان از علق؛ شکل گيري استخوان ها در جنين؛ رقيق تر بودن هوا در ارتفاعات و بريدگي ميان رشته كوه ها
مقدمه
اعجاز علمي از مهم ترين ابعاد اعجاز قرآن در عصر حاضر است. تفسير ارزشمند <<نمونه>> نوشته مرجع عاليقدر حضرت آيت الله العظمي مكارم شيرازي و همکاران از جمله تفاسيري است كه نسبت به اعجاز علمي قرآن كريم رويكردي مثبت و متعادل دارد. شيوه اين تفسير استخدام علوم در فهم، تفسير و بيان اعجاز علمي قرآن است و تلاش کرده است تا از علوم قطعي در اين راستا استفاده کند نه اینکه نظريه هاي اثبات نشده را بر قرآن تحميل نماید.
مؤلف محترم در تفسير آيه شريفه ذلِكَ الْكِتَابُ لاَرَيْبَ فِيهِ هُدىً لِلْمُتَّقِينَ (بقره/ 2) مي نويسد: <<جالب اينكه گذشت زمان نه تنها طراوت قرآن را نميrlm;كاهد، بلكه با پيشرفت علوم و برداشته شدن پرده از روي اسرار كائنات، حقائق قرآن روشن تر ميrlm;گردد و هر قدر علم به سوي تكامل پيش ميrlm;رود، درخشش اين آيات بيشتر ميrlm;شود. اين يك ادعا نيست، واقعيتي است كه به خواست خدا در لابه لاي همين كتاب تفسير به آن پي خواهيم برد>> (مکارم شیرازی، تفسير نمونه، 1/ 66).
هم چنين ذیل تفسير آيه 89 از سوره مبارکه اسراء مي نويسد:
<<اين آيه در واقع، بيان يكي از جنبهrlm;هاي اعجاز قرآن يعني جامعيت آن است. به راستي اين تنوع محتويات قرآن، آن هم از انساني درس نخوانده عجيب است؛ چرا كه در اين كتاب آسماني، هم دلايل متين عقلي با ريزهrlm;كاري هاي مخصوصش در زمينه عقاید آمده و هم بيان احكام متين و استوار بر اساس نيازمندي هاي بشر در همه زمينهrlm;ها. هم بحث هاي تاريخي قرآن در نوع خود بي نظير، هيجانrlm;انگيز، بيدارگر، دلچسب، تكانrlm;دهنده و خالي از هر گونه خرافه است و هم مباحث اخلاقيش كه با دل هاي آماده همان كار را ميrlm;كند كه باران بهار با زمين هاي مرده! مسائل علمي كه در قرآن مطرح شده، پرده از روي حقايقي بر ميrlm;دارد كه حداقل در آن زمان براي هيچ دانشمندی شناخته نشده بود>> (همان، 12/ 276).
هم چنين در جاي ديگر تفسير نمونه بیان می دارد: <<ميrlm;دانيم قرآن يك كتاب علوم طبيعي نيست، بلكه يك كتاب انسان سازي است و بنابر اين، نبايد انتظار داشت كه جزئيات اين علوم از قبيل مسائل مربوط به تكامل، تشريح، جنينrlm;شناسي، گياهrlm;شناسي و مانند آن در قرآن مطرح شود، ولي اين مانع از آن نخواهد بود كه به تناسب بحث هاي تربيتي اشارة كوتاهي به قسمت هايي از اين علوم در قرآن بشود>> (همان، 11/ 81).
با توجه به اين رويكرد، به بررسی موارد چهارده گانه اي از اعجاز علمی که در اين تفسير بیان شده، می پردازیم.
1ـ تزيين آسمان با ستارگان
إِنَّا زَيَّنَّا السَّمَاء الدُّنْيَا بِزِينَةٍ الْكَوَاكِبِ (الصافاتrlm;/ 6)؛ <<در حقيقت، ما آسمان نزديك را با زيور سيّارات آراستيم>>.
نكتة علمي
خداي متعال در آيه فوق ميrlm;فرمايد: <<آسمان پایين را با كواكب تزيين كرديم>>، در حالي كه فرضيهrlm;اي كه در آن زمان بر افكار و دانشمندان حاكم بود ميrlm;گفت فقط آسمان بالا (آسمان هشتم طبق فرضيه بطلميوس) آسمان ستارگان ثوابت است.
ولي چنان كه ميrlm;دانيم، بطلان اين فرضيه اثبات شده و عدم پيروي قــرآن از فرضية نادرست مشهور آن زمان، خود معجزه زنده اي از اين كتاب آسماني است (همان، 19/17).
نكته جالب ديگر اينكه از نظر علم امروز مسلم است كه چشمك زدن زيباي ستارگان به خاطر قشر هوايي است كه اطراف زمين را فرا گرفته و آنها را به اين كار وا ميrlm;دارد و اين با تعبير <<السماء الدنيا>>؛ (آسمان پايين) بسيار مناسب است، اما در بيرون جو زمين، ستارگان حالت زیبای چشمک زنی را ندارند.
2ـ جايگاه و مسير مشخص ستارگان
فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَّوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ (واقعه/ 75 و 76)؛ <<و به جايگاه ستارگان، سوگند ياد مىrlm;كنم! و مسلماً، آن سوگند بزرگى است، اگر (بر فرض) بدانيد!>>.
نكتة علمي
امروزه براي ما روشن شده است كه ستارگان آسمان هر كدام جايگاه مشخصي دارد و مســير و مدار آنها كه طبق قانون جاذبه و دافعه تعيين ميrlm;شود، بسيار دقيق و حساب شده است. سرعت سير هر كدام از آنها با برنامه معيني انجام ميrlm;پذيرد. اين مسأله گرچه در كرات دور دست دقيقاً قابل محاسبه نيست، اما در منظومه شمسي كه خانواده ستارگان نزديك به ما را تشكيل ميrlm;دهد، دقيقاً مورد بررسي قرار گرفته و نظام مدارات آنها به قدري دقيق و حساب شده است كه انسان را به شگفتي وا ميrlm;دارد.
هنگامي كه به اين نكته توجه كنيم كه طبق گواهي دانشمندان تنها در كهكشان ما حدود يك هزار ميليون ستاره وجود دارد و در جهان، كهكشان هاي زيادي موجود است كه هر كدام مسير خاصي دارد، به اهميت اين سوگند قرآن بیشتر پی می بریم.
هم چنين دانشمندان فلكي معتقدند اين ستارگان كه تعداد آنها بیش از ميلياردها عدد است، فقط قسمتي از آنها را با چشم غير مسلح مي rlm;توان ديد و قسمت بسيار بيشتري را جز با تلسكوب ها نمي توان ديد. حتی قسمتي از آنها با تلسكوب هم دیده شدنی نيست، بلکه فقط با وسائل خاصي مي rlm;توان از آنها عكس برداري كرد و همه اينها در مدار مخصوص خود شناورند و هيچ احتمال نیز وجود ندارد كه يكي از آنها در حوزة جاذبه ستاره ديگري قرار گيرد يا با ستاره ديگری تصادف كند. در واقع، چنين تصادفي همانند اين است كه فرض كنيم يك كشتي اقيانوسrlm;پيما در درياي مديترانه با كشتي ديگري در اقيانوس كبير تصادف كند، در حالي كه هر دو كشتي به يكسو و با سرعت واحدي در حركتند. چنين احتمالي اگر محال نباشد، لااقل بعيد است. با توجه به اين اكتشافات علمي از وضع ستارگان اهميت سوگند بالا بیشتر روشن ميrlm;گردد؛ از این رو، آيه بعد مي rlm;افزايد: وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ (واقعه/ 76)؛ <<و مسلماً، آن سوگند بزرگى است، اگر (بر فرض) بدانيد!>>. این آیه به خوبي گواهي ميrlm;دهد كه علم و دانش بشر در آن زمان اين حقيقت را به طور كامل درك نكرده بود و اين خود كه در عصري كه شايد هنوز عدهrlm;اي مي rlm;پنداشتند ستارگان ميخ هاي نقرهrlm;اي هستند كه بر سقف آسمان كوبيده شدهrlm;اند، يك اعجاز علمي قرآن به شمار مي rlm;رود. يك چنين بياني، آن هم در محيطي كه به حق محيط جهل و ناداني بود، محال است از يك انسان عادي صادر شود (همان، rlm;23/ 265).
امام باقر علیه السلام از نگاه دانشمندان اهل سنّت
چگونه با روش علمی می توان حیات طولانی امام زمان (عج ) را اثبات کرد
علمي ,قرآن ,اعجاز ,تفسير ,ستارگان ,ميrlm ,اعجاز علمي ,اعجاز علمی ,تفسیر نمونه ,علمی قرآن ,تفسير نمونه ,تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ واقعه ,علمي قرآن، اكتشافات ,كتاب آسماني محسوب ,تفسیر نمونه تقدیم