امام محمد باقر علیه السلام در اندیشه و نگاه دانشمندان اهل سنت از جایگاه علمی و معنوی بالایی برخوردار است طوری که برخی از دانشمندان در برخورد با این امام بزرگوار از ارزش های آن حضرت ستایش ها کرده اند.

ابن حجر هَیْثَمی از متعصّبان اهل سنّت درباره امام باقر علیهrlm;السلام میrlm; نویسد:
<<ابو جعفر محمّدٌ الباقر سُمِّی بذالک مِنْ بَقَرَ الاَْرضَ ای شَقَّها وَ آثارَ مُخْبَئاتِها وَ مَکامِنها فلذالک هُوَ اَظْهَرَ مِنْ مُخْبَئاتِ کُنُوزِ المعارِف و حقائق الاحکام ما لایخفی الاّ علی مُنْطَمِسِ الْبَصیرة اَو فاسِدِ الطّویّة وَ مِنْ ثمّ قیل فیه هو باقِرُ العلم وَ جامعه و شاهِرُ علمِه وَ رافِعُهُ؛ لقب باقر برای ابو جعفر محمّد باقر برگرفته از شکافتن زمین و بیرون آوردن گنجrlm;های پنهان آن است، بدین جهت که او از گنج rlm;های پنهان معارف و حقایق احکام آن قدر آشکار ساخت که جز بر افراد بیrlm; بصیرت و دلrlm;های ناپاک پوشیده نیست و از این جاست که وی را شکافنده و جامع دانش و نشر دهنده و بر افرازندهrlm; ی علم خویش نامیده rlm;اند.

امام محمد باقر علیه السلام در اندیشه و نگاه دانشمندان اهل سنت از جایگاه علمی و معنوی بالایی برخوردار است طوری که برخی از دانشمندان در برخورد با این امام بزرگوار از ارزش های آن حضرت ستایش ها کرده اند.

ابن حجر هَیْثَمی از متعصّبان اهل سنّت درباره امام باقر علیهrlm;السلام میrlm; نویسد:
<<ابو جعفر محمّدٌ الباقر سُمِّی بذالک مِنْ بَقَرَ الاَْرضَ ای شَقَّها وَ آثارَ مُخْبَئاتِها وَ مَکامِنها فلذالک هُوَ اَظْهَرَ مِنْ مُخْبَئاتِ کُنُوزِ المعارِف و حقائق الاحکام ما لایخفی الاّ علی مُنْطَمِسِ الْبَصیرة اَو فاسِدِ الطّویّة وَ مِنْ ثمّ قیل فیه هو باقِرُ العلم وَ جامعه و شاهِرُ علمِه وَ رافِعُهُ؛ لقب باقر برای ابو جعفر محمّد باقر برگرفته از شکافتن زمین و بیرون آوردن گنجrlm;های پنهان آن است، بدین جهت که او از گنج rlm;های پنهان معارف و حقایق احکام آن قدر آشکار ساخت که جز بر افراد بیrlm; بصیرت و دلrlm;های ناپاک پوشیده نیست و از این جاست که وی را شکافنده و جامع دانش و نشر دهنده و بر افرازندهrlm; ی علم خویش نامیده rlm;اند.

وی سپس به شخصیّت امام در بعد عرفان اشاره میrlm; کند و میrlm; گوید:
<<و لَهُ من الرّسوخ فی مقامات العارفین ما یکلُّ عنه اَلْسِنَةُ الواصفین و له کلماتٌ کثیرةٌ فی السلوک و المعارف لا تَحتَمِلُها هذه الْعِجالة؛ و برای او از استواری و ثبات در مراحل سلوک عرفانی منزلتی است که وصف کنندگان از بیان آن عاجزند و در زمینه ی این سلوک و معارف دارای کلمات فراوانی است که فرصت، مجال طرح آن را نمیrlm; دهد.>>[1]
عبدالله عطاء مکّی از دانشمندان عصر امام میrlm; گوید: <<هیچ گاه دانشمندان را از نظر علمی بدان سان که نزد امام محمد باقر علیهrlm;السلام بودند کوچک و حقیر نیافتم. دیدم حکم ابن عُتَیبَه را با همهrlm; ی زیادی علم و منزلتی که در نزد مردم داشت، در مقابل آن حضرت همانند کودکی بود که در مقابل معلّم خویش نشسته باشد.>>[2]
<<جاحظ>> دیگر دانشمند برجستهrlm; ی اهل سنّت آفاق زیبا و بلندای کلام حکیمانهrlm; ی امام باقر علیهrlm;السلام را این گونه ترسیم میrlm; کند: <<قد جَمَع محمّد ابن علی ابن الحسین علیهمrlm;السلام صلاح حال الدّنیا بِحذافیرها فی کلمتین فقال: ,صلاح جمیع المعایش وَ التّعاشر مِلاُْ مکیال: ثلثان فِطْنَة و ثُلُثُه تغافلٌ،؛ محمّد ابن علیّ ابن الحسین مصلحت تمامی زندگی دنیا را در دو کلمه جمع نموده و فرموده است: ,صلاح همهrlm;ی زندگیrlm;ها و روابط و معاشرت <<با دیگران>> در پر نمودن پیمانهrlm;ای است که دو سوّم آن هوش و فراست و زیرکی و یک سوّم آن تغافل (و خود را به غفلت زدن در بعضی از امور) است.>>،[3](17)
قتاده فقیه بصره به امام باقر علیهrlm;السلام گفت: <<بخدا سوگند من در نزد فقیهان و ابن عبّاس نشستهrlm; ام امّا اضطرابی که در نزد شما دارم، در نزد هیچ یک از آنان نداشتهrlm; ام.
فقال له ابو جعفر علیهrlm;السلام اَتَدْری این اَنت، انت بین یدی بیوتٍ اذن اللّه ان ترفع و یذکر فیها اسمه.؛
فرمود: آیا میrlm;دانی که در کدامین مکان قرار گرفتهrlm; ای؟ تو اکنون در مقابل خانه rlm;هایی هستی که خداوند به رفعت و بلند مرتبهrlm; ای آن رخصت داده است و نام خدا در آن برده میrlm; شود و صبح و شام خدای را در آن خانهrlm; ها تسبیح میrlm; کنند و آنان مردانی هستند که تجارت و خرید و فروش آنان را از یاد خدا و اقامه rlm;ی نماز و پرداخت زکات باز نمیrlm; دارد.
تو در این گونه مکانی و ما دارای این خانه rlm;ها.>>[4]
نظیر همین سؤال را عکرمة دیگر دانشمند اهل سنّت از امام علیه rlm;السلام نمود و پاسخی نظیر پاسخ قتاده دریافت داشت.[5]
فخر رازی از علمای اهل سنّت در تفسیر خود در بیان نظرهای مختلف راجع به معنای کوثر میrlm; نویسد:
<<سومین نظر در معنای کوثر این است که منظور از آن، فرزندان پیامبر اسلام صلی rlm;اللهrlm; علیهrlm; وrlm;آله است و این به آن جهت است که این سوره در ردّ کسانی نازل شده است که از آن حضرت به خاطر نداشتن فرزند عیب جویی میrlm; کردند که در این صورت معنای آن این است که خداوند تو را فرزندان و نسلی عطا میrlm; کند که در طول تاریخ برقرار خواهند ماند. سپس میrlm; گوید: ,ببین که چقدر انسانrlm;ها از اهل بیت پیامبر صلیrlm; اللهrlm; علیهrlm; وrlm;آله به شهادت رسیدهrlm; اند اما جهان همچنان شاهد رونق فزایندهrlm; ی آنان است. آن گاه بنگر که چه تعداد از بزرگان اندیشمند مانند امام باقر، امام صادق، امام کاظم، امام رضا علیهمrlm; السلام و محمّد نفس زکیّه در میان آنrlm;ها جلوهrlm; گر شده است.>>،[6]
________________________________________
[1] - الصّواعق المحرقة، ص 201
[2] - حلیة الاولیاء، ج 3، ص 6؛ ارشاد مفید، ص 280، به نقل از بحارالانوار، ج 46، ص 286 و تذکرة الخواصّ، ص 337 و البدایة والنّهایة <<ابن کثیر>>، ج 9، ص 311، به نقل از سیرهrlm; ی پیشوایان، ص 308
[3] البیان و التّبیین، ج 1، ص 84، نقل از بحارالانوار، ج 46، ص 289.
[4] - بحارالانوار، ج 46، ص 357
[5] - همان، ص 258.
[6] ـ تفسیر فخر رازی، ج 32، ص 124.